Christkindlesmarkt Nürnberg: Avrupa'nın en güzel Noel pazarı

Nürnberger Christkindlesmarkt, 2014 

Noel pazarları dünyanın hristiyan toplumlarında her sene heyecanla beklenen bir dönemi kutlayan renkli bir gelenek; Avrupa'da büyük ya da küçük, çoğu şehrin hatta kasabanın ana meydanında kasım ayının sonunda kurulan bu pazarlar dünyanın her yerinden ve her milletten insanları çekiyor. Almanya ve Avusturya'nın noel pazarlarını gezdiren tur programları oldukça rağbet görüyor. Bunun sebebi noel ruhuna uygun kış koşullarının varlığı mı? yoksa bu topraklarda azizler ve kutsal mekanlara verilen önem mi? doğrusu emin değilim. Ancak biliyorum ki noel ruhunun ve coşkusunun özenle korunduğu Almanya'da, noel pazarları dünyanın hiçbir yerinde olmadığı kadar ciddiye alınıyor.
Avrupa'da bugüne kadar Paris, Münih, Düsseldorf, Salzburg ve Köln'deki noel pazarlarını ziyaret etme olanağım oldu, hepsinin ayrı bir ruhu farklı bir atmosferi var ama Nürnberg için hep söylenen bir eşinin olmadığı, Avrupa'nın hatta dünyanın en iyi noel pazarı olduğu idi. Geçen hafta içinde yaptığım gezide Nürnberg'i de ziyaret ederek çok keyifli bir zaman geçirdim. Noel pazarında vakit geçirdim, eski şehirde köprülerde ve sevimli taş kaldırımlı sokaklarda fotoğraf çekerek bol bol yürüdüm, her anımı değerlendirdim.

Eski şehirde Max köprüsünün manzarası. 

Özgün ve yöresel tatlar, sıcak şarap, hediyelik yöresel el işleri ve noel süsleri... sosyalleşme ve paylaşım...  performanslar ve benzeri etkinlikler.. noel pazarının manası bir dini bayramın gereği olmaktan çok daha fazlası.  Japonya'dan Hindistan'a dünya uluslarından çok sayıda ziyaretçisiyle Nürnberg'in noel pazarının farklı kültürleri samimiyetle kucaklayan bir ruhu var, herkes ondan kendi istediğini alabiliyor, şenlikli bir döneme tanıklık etmek isteyenler Nürnberg "Christkindlesmarkt" noel pazarında en iyi şekilde ağırlanıyorlar.

Nürnberg şehri  

Nürnberg, Almanya'nın tarihinde önemli bir yere sahip güzel ve düzenli bir şehir. Özellikle II. dünya savaşında büyük acılar yaşamış, savaş biterken şehir de yerle bir olmuş. Bugün Alman nüfusun dışında Türkler ve Ruslar başta olmak üzere göçmen nüfusun da yoğun olduğu Nürnberg, savaş sonrasında hızla yeniden inşa edilmiş. Noel pazarının kurulduğu  Haubtmarkt, özgün mimariye sahip Nürnberg evlerinin yanı sıra meşhur "Frauenkirsche" kilisesinin de bulunduğu büyük bir meydan.  Noel pazarı bu sene 28 Kasım'da açılmış. Haubtmarkt dışında, fazla uzak olmayan bir konumda yer alan temalı küçük pazarlar da noel coşkusuna katkıda bulunuyor.

Rathausplatz: Nürnberg'in kardeş şehirlerinin yer aldığı küçük bir pazar kurulmuş, Verona'dan Atlanta'ya 20 kardeş şehir.
Hans-Sachs-Platz : "Nürnberger Kinderweihnacht" Atlı karıncalı bol eğlenceli çocuklara yönelik küçük ölçekte bir noel pazarı.

"Nürnberger Christkindlesmarkt" noel pazarının 17.yüzyıla kadar uzanan bir gelenek olduğu söyleniyor. Tam olarak bilinmemekle birlikte şehirde ilk noel pazarının 1628 yılında kurulduğunu gösteren belgeler bulunmaktaymış. Şehrin sosyal yaşantısının da önemli zarar gördüğü II. Dünya savaşı sırasında bile Nürnberg halkı geleneklerini devam ettirmeye çalışmış. 

"Hauptmarkt" meydanının önemli yapılarından olan "Frauenkirche" kilisesinde bu döneme ait resimlerin ve belgelerin de sergilendiği küçük bir sergi yapmışlar. Kilisenin balkonundan tüm pazarı kuş bakışı görmek mümkün, büyüklüğünü ve nasıl bir düzen içinde olduğunu görmek için daracık merdivenlerde biraz sıkışmayı göze aldım, benimle sırada bekleyen değişik milletlerden insanları görünce aklıma bir aylık bu sürede Nürnberg'i kaç kişinin ziyaret ettiği sorusu geldi. Bu konuda tam bir rakam olmamakla birlikte, Nürnberg'in Almanya'nın diğer şehirlerinden çok daha fazla ziyaretçi almasını sağlayan unsurlar, şehrin noel geleneğine olan adanmışlığı, her türlü hava şartlarında binlerce kişinin alışveriş yemek içme ve eğlenme ihtiyacını karşılayan mükemmel bir sistemin kurulmuş olması. Ayrıca yöresel el işlerinden bölgenin özel gurme yiyeceklerine kadar kaliteli bir alışveriş ortamının sağlanması, genel olarak güvenli bir şehir oluşu, düzayak bir şehir olması da Nurnberg'in diğer artıları.  

"Nürnberger Chriskindlermarkt"  

Hava muhteşem, Aralık ayında Almanya'nın her hangi bir noktasında böyle açık mavi bir gökyüzü

ve 10 küsur dereceyi bulan sıcaklık büyük bir şans... Hauptmarkt civarında park yerleri dolu, bir kaç yüz metre daha yukarıdaki sokağa park ediyoruz. Pegnitz köprülerini takip ederek Hauptmarkt 'a doğru yürürken taş döşeli sokaklarda gezen Japon turistler bizi gülümsetiyor. Japonların hiç üşenmeden her türlü geleneksel ve tematik etkinlik peşinde dünyayı bir ucundan diğerine gezmelerine hayranım. 

Max brücke, henkersteg, Fleischbrücke.  Nürnberg merkezinde tarihi köprüler ve çevresindeki binalar çok güzel. Maalesef yapıların ve hatta köprülerin çoğu savaş sırasında büyük oranda tahrip olmuş. Ancak birçoğu yeniden özgün mimarisine sadık kalınarak inşa edilmiş. 

tarihi Henkersteg köprüsü 

Pazara adeta bir insan seli ile birlikte giriyoruz. Havanın çok güzel oluşunun da bir etkisi olsa gerek. Paralel koridorlarla ayrılmış, şık tenteli düzenli pazar stantları dikkatimi çekiyor. Dile kolay sadece Hauptmarkt içindeki satış ve enformasyon stantlarının sayısı 165.  Bunların bir kısmı yeme içme odaklı, diğerleri noel süsleri, hediyelik el sanatları, aksesuar ve giyim eşyası, bijuteri, seramik ve mutfak aksesuarları ve Lions gibi hizmet amaçlı kuruluşlar. Almanya'nın ve Bavyera bölgesinin üreticilerinin titizlikle korunduğu pazarda elbette Çin'den Malezya'dan vs. ürünlere izin verilmiyor. Mesela, çocuk oyuncaklarında bile kumaş, tahta gibi doğal malzemeler ön planda.

Almanların en iyi olduğu konulardan biri organizasyon,  bu devasa noel pazarının düzen ve temizliğinden güvenliğine her türlü konuda mükemmel bir organizasyonun eseri olduğunu anlamak için müneccim olmaya gerek yok. İnsanların da çok dikkatli olduğu kesin, köşede bucakta bir çöp bir kağıt bir yiyecek artığı görmedim.

Nürnberg,  "Citta del BIO" yani "organik şehirler" birliğine kabul edilen ilk Alman şehri olmuş, bu konuda daha fazla bilgim yok, ama en azından çağrıştırdığı şekilde organik gıdaların satıldığı stantların sayısı azımsanamayacak kadar fazla. Pazarda tüm yiyecek içecek tüketiminde  dönüşümlü bardaklar ve kaplar kullanılıyor. Ayrıca, pazarın genel enerji ihtiyacı "güvenli enerji" olarak adlandırılan hidroelektrik enerji ile karşılanıyormuş.

Güzel bir kafe olan Alex'in açık terasında kahvemi içtikten sonra noel pazarı turuma başlıyorum.

İşte "Christkindlesmarkt" Nürnberg noel pazarının geleneksel ürünlerine bir bakış.


Nürnberger Lebkuchen (Nürnberg'in zencefilli kurabiyesi)

Nürnberg şehrinin tipik yuvarlak şekilli üzeri pudra şekeri yada çikolata kaplı zencefilli kurabiyeleri.  Farklı bir lezzet,  zencefil tadı çok baskın.

Nürnberger Lebkuchen

Nürnberger Glühwein  (Nürnberg usulü sıcak şarap)

Glühwein daha çok bir kayak sonrası içkisi olarak biliniyor  (ing. mulled wine)  kırmızı şarap, karanfil, tarçın, limon ve az miktarda şeker. Evde bile yapılabilecek bir karışım. Almanya'nın soğuk akşamları için mükemmel, çeşitli değişik meyve özleri ve kuru meyvelerle  farklılıklaştırılıyor,  bir Bavarya aile işletmesi olan Gerstacker'in yaban mersinli sıcak şarabı uzun yıllardır Nürnberg noel pazarında, sevimli bir kulübe şeklinde inşa edilmiş olan 44 no'lu standı gün boyunca dolup taşıyor.
Akşam üzeri Alman halk şarkıları söyleyerek meydanları dolaşan gruplar burada biraraya geliyor, neşeli ve gür sesli gençlerin şarkıları kalabalığın gürültüsüne karışıyor.

Gerstacker - Glühwein 

Nürnberger Bratwürste ( Nürnberg'in meşhur geleneksel ızgara sosisi)

Bratwürste - Nürnberg Chirstkindlesmarkt 

14. yüzyıldan beri Nürnberg'e özgü bir sosis olarak bilinen  "Nürnberger Rostratwürstchen" standardına uygun olarak hiç bir yabancı madde olmaksızın sadece domuz eti ve baharat ile hazırlanmak zorunda. Sanırım gün boyunca en çok tüketilenlerin başında geliyor.

Stollen & Früchtebrot & Marzipan  (Meyveli geleneksel çörekler ve badem ezmesi)

"Stollen" ve "Früchtebrot" bütün sene boyunca fırınlarda pastanelerde bulunabilen içi dolgulu (üzüm başta olmak üzere yaban mersini, elma, badem, meyve kuruları) nefis çörek ve kekler...

 "Marzipan" yani badem ezmesi ise daha çok pastacılıkta kullanılmakla birlikte noel zamanında çikolata kaplı olarak süslü kutularda satılmakta. Pazarda ayrıca organik çikolata satan bir çikolata üreticisi de dikkatimi çekti (no.101).

"Früchtebrot" meyve dolgulu kekler... 

Marzipan ve badem kaplı çikolatalar...

"Weichnachtdekorationen" (Noel ağacı süslemeleri & cam ve diğer ışıklandırma)

Noel süslerinin ışıltılı dünyası doğal olarak pazarın ilgi gören stantları. Bu konuda oldukça yaratıcı şeyler gördüm. Elbette klasik süsler ağırlıkta ama her şeyin doğal olanını yapmaya çalışmışlar, plastik ve benzeri maddelerden ziyade cam, tahta, kumaş ve kağıt kullanılıyor.

Holzspielwaren & Holzkunsthandwerk (Geleneksel el yapımı tahta oyuncaklar ve diğer ahşap el sanatları )

Nürnberg geleneksel el sanatlarının yüzyıllardır varlığını sürdürebildiği bir kültür şehri.  Kurşun kalem yapımından dekorasyon malzemeleri ve biblolara, ham maddesi ağaç olan geleneksel el sanatlarına özellikle büyük önem veriliyor. Yüzlerce değişik hayvan figürü, masal ve hayal dünyasından esinlenerek yaratılmış el yapımı tahta oyuncaklar, biblolar... noel pazarında sadece bunları incelemek bile uzun zaman alıyor. Eski fonksiyonelliğini yitirse de bizde de bir çok zanaatın gelecek kuşaklara aktarılması gerekiyor, gelişmişliğin sembollerinden olan bir ülkede geleneğe bu kadar önem verilirken biz tam tersine el sanatları ve pek çok zanaatın şimdiden yok olmasına engel olamadık.

Bir not: dünyaca ünlü kalem markası Staedtler bir Nürnberg firması, eski şehir içinde yer alan mağazası görülmeye değer.

Yüzlerce farklı karakter, ucuz değil bu tahta biblolar, ama değer! 

Noel pazarının açık olduğu süre içinde çeşitli müzik performansları ve etkinlikler gerçekleşiyor. Tabi bunlar daha çok dini müzikler, koro müziği gibi şeyler. Ayrıntılı program pazarın enformasyon standında dağıtılıyor. Benim için pazarı gezerken hoparlörlerden yayılan ve sesi çok iyi ayarlanmış neşeli noel şarkılarını dinlemek hoş bir deneyim oldu.

Kültürüyle ve tarihiyle çok özel bir şehir olan Nürnberg'e müzelerine de vakit ayırabileceğim bir zamanda tekrar gelmek isterim. Avrupa'nın en güzel noel pazarında keyifli bir gün geçirdim. Şimdi dileğim ülkemin yeni yıla mutlu, neşeli bayram tadında bir başlangıç yapması!





Nürnberg Noel Pazarı Genel Bilgiler : 


Açılış: 28 Kasım 2014
Kapanış :24 Aralık 2014 
Açık olduğu saatler: 10:00 - 21:00  
Resmi sitesi:  www.christkindlesmarkt.de 
Adres: Hauptmarkt, 90403 Nürnberg  
2015 yılı Açılış: 27 Kasım 2015 
2015 kapanış:   24 Aralık 2015 

Nerede kalmalı? ****Hotel Victoria Königstrase, 80 

                            ***Dürer Hotel Radbrunnengasse, 8